گربه عابد به کسانی اطلاق می شود که در لباس زهد و تقوی اعمال ریاکارانه از
آنان سربزند و در کسوت خدمتگزاری و نوع دوستی مردم را فریب دهند ، خود را
امین و صادق و منزه و متقی جلوه دهند ولی از هر عمل و حقه بازی که متضمن
منافع و مصالح شخصی باشد خودداری نورزند . این گونه افراد گندم نما و جوفروش
را اهل اصطلاح گربه عابد می خوانند و مردم ظاهربین را از زهد فروشی آنان
برحذر می دارند .
اما ریشه و منشا تاریخی این ضرب المثل :
خواجه عمادالدین فقیه کرمانی معروف به عماد فقیه از مشایخ عرفا و شعرای کرمان
است که در نیمه دون قرن هشتم هجری به عهد امیرمبارزالدین محمد و شاه شجاع
سلاطین آل مظفر در کرمان می زیست و این دو پادشاه نسبت به او اخلاص و ارادت
می ورزیده اند .
عماد فقیه با وجود مقام فقاهت شعر می گفت و مخصوصاً در سرودن غزل توانا بود .
عماد فقیه در کرمان زاویه و خانقاهی داشت که صوفیان کرمان و افرادی که به شیخ
ارادت می ورزیده اند در آن خانقاه جمع می شدند اما اخلاص و ارادت مردم نسبت
به عماد تنها از جنبه شعر و شاعری و فقاهتش نبوده است بلکه عماد فقیه گربه ای
داشت و آن را طوری تعلیم کرده بود که چون نماز می گزارد آن گربه نیز به
متابعت وی در رکوع و سجود می رفت و چنان وانمود می شد که گربه عابد مانند
نمازگزاران صف جماعت شیخ را اقتدا می کند .
پیداست که مردم ظاهربین من جمله مبارزالدین محمد و شاه شجاع این معنی را حمل
بر کرامت عماد فقیه کرده بیش از پیش در راه اخلاص نسبت به شیخ می کوشیدند و
تقرب به آستانش را اجری کریم و فوزی عظیم می پنداشتند .
