اوحدی مراغه ای

قصیده

این آسمان صدق و درو اختر صفاست؟		یا روضه‌ی مقدس فرزند مصطفاست؟
این داغ سینه‌ی اسدالله و فاطمه است؟		یا باغ میوه‌ی دل زهرا و مرتضاست؟
ای دیده، خوابگاه حسین علیست این؟		یا منزل معالی و معموره‌ی علاست؟
ای تن، تویی و این صدف در "لو کشف"؟		ای دل تویی، و این گهر کان "هل اتا" ست؟
ای جسم، خاک شو، که بیابان محنتست		وی چشم؟ آب ریز، که صحرای کربلاست
سرها برین بساط، مگر کعبه‌ی دلست؟		رخها بر آستانه، مگر قبله‌ی دعاست؟
ای بر کنار و دوش نبی بوده منزلت		قندیل قبه‌ی فلکی خاک این هواست
تو شمع خاندان رسولی به راستی		پیش تو همچو شمع بسوزد درون راست
بر حالت تو رقت قندیل و سوز شمع		جای شگفت نیست، نشانی ازین عزاست
قندیل ازین دلیل که: زردست روشنست		کو را حرارت از جگر ماتم شماست
هر سال تازه می‌شود این درد سینه سوز		سوزی که کم نگردد و دردی که بی‌دواست
کار فتوت از دل و دست تو راست شد		اندرجهان بگوی که: این منزلت کراست؟
در آب و آتشیم چو قندیل بر سرت		آبی که فیضش از مدد آتش عناست
قندیل اگر هوای تو جوید بدیع نیست		زیرا که گوهر تو ز دریای "لافتا" ست
زرینه شمع بر سرقبرت چو موم شد		زان آتشی که از جگر ممنان بخاست
ای تشنه‌ی فرات، یکی دیده بازکن		کز آب دیده بر سر قبر تو دجله‌هاست
آتش، عجب، که در دل گردون نیوفتاد!		در ساعتی که آن جگر تشنه آب خواست
شمشیر تا ز بد گهری در تو دست برد		نامش همیشه هندو و سر تیزو بی‌وفاست
از بهر کشتن تو به کشتن یزید را		لایق نبود، کشتن او لعنت خداست
آن پیرهن که گشت به دست حسود چاک		اندر بر معاویه دیریست تا قباست

فرزند بر عداوت آبا پراگند		تخم خصومتی که چنین لعنتش سزاست
گردیست بر ضمیر تو، زان خاکسار و ما		بر گورت آب دیده فشانان ز چپ و راست
با دوستان خویشتن از راه دشمنی		رویت گرفته از چه و خاطر دژم چراست؟
گردون ناسزا ز شما عذر خواه شد		امروز اگر قبول کنی عذر او سزاست
شاهان بپرسش تو ز هر کشور آمدند		وانگه ببندگی تو راضی، گرت رضاست
از آب چشم مردم بیگانه گرد تو		گرداب شد، چنان که برون شد به آشناست
حالت رسیدگان غمت را گرفت شور		شورابه‌ی دو دیده‌ی یک یک برین گواست
کار مخالف تو برون افتد از نوا		چون در عراق ساز حسینی کنند راست
بر عود تربت تو چوشکر بسوختیم		از شکرت بپرس که: این آتش از کجاست؟
چون کاه میکشد به خود این چهرهای زرد		این عود زن نگار، که همرنگ کهرباست
عودی که میوه‌ی دل زهرا درو بود		نشگفت اگر شکوفه‌ی او زهره‌ی سماست
صندوق تو ز روی به زر در گرفته‌ایم		وین زرفشانی ارچه برویست بی‌ریاست
روزی ز سر گذشت تو دیدم حکایتی		زان روز باز پیشه‌ی من نوحه و بکاست
تا میل قبه‌ی تو در آمد به چشم من		تاریکی از دو چشم جهان بین من جداست
بر تربت تو وقف کنم کاسهای چشم		زیرا که کیسه‌ی زرم از سیم بی‌نواست
تابوت تو ز دیده مرصع کنم به لعل		وین کار کردنیست، که تابوت پادشاست
چشم ارز خون دل شودم تیره، باک نیست		در جیب و کیسه خاک تو دارم، که توتیاست
چون خاک عنبرین ترا نیست آهویی		مانندش ار به نافه‌ی چینی کنم خطاست
قلب سیاه سیم تنم زر ناب شد		زین خاک سرخ فام، که همرنگ کهرباست
کردم به حله روی ز پیشت به حیله، لیک		پایم نمی‌رود، که مرا دیده از قفاست

زان چشم دوربین چه شود گر نظر کنی		در حال اوحدی؟ که برین آستان گداست
او را بس اینقدر که بگویی ز روی لطف		با جد و با پدر که: فلانی، غلام ماست
کردم وداع، این سخن این جا گذاشتم		بیگانه را مده سخن من، که آشناست
گر تن سفر گزید ز پیشت، مگیر عیب		دل را نگاه دار، که در خدمتت به پاست