نوروز در آیات و روایات
در كتاب شریف بحارالانوار مرحوم مجلسى رحمه الله
پیرامون عید نوروز روایات متعددى نقل شده به طورىكه در جلد 59 بیش از 45 صفحه
به این موضوع اختصاص یافته است. در این مختصر، به بخشهایى از آن مباحث اشاره
مىشود:
معلى بن خنیس نقل كرده است كه روز نوروز بر امام
جعفر صادق علیه السلام وارد شدم، امام علیه السلام خطاب به من فرمود: آیا این
روز را مىشناسى؟ عرض كردم، قربانتشوم، این روزى است كه ایرانىها آن را بزرگ
و نیكو مىشمارند و به همدیگر هدیه مىدهند. پس امام فرمودند: علت این امر را
كه بسى دیرینه استبرایت تشریح خواهم كرد. عرض كردم اگر این موضوع را از ناحیه
شما فراگیرم بهتر از آن است كه گذشتگانم زنده شوند و دشمنانم نابود گردند!
پس فرمودند: اى معلى! همانا نوروز روزى است كه
پروردگار جهان از بندگانش پیمان گرفت كه او را پرستش كنند و به او شرك نورزند و
به پیامبران و امامان علیهم السلام ایمان بیاورند. نوروز اولین روزى است كه
خورشید در آن طلوع كرد و بادهاى ناگهانى وزیدن گرفت و ستاره زمین در چنین روزى
ایجاد شد ... نوروز روزى است كه على علیه السلام در نهروان خوارج را هلاك كرد;
گلهاى زمین در آن روز خلق شد; در چنین روزى بود كه كشتى حضرت نوح علیه السلام
بر كوه جودى نشست; همان روزى است كه جبرئیل بر پیامبر صلى الله علیه و آله نازل
شد; همان روزى است كه ابراهیم علیه السلام بتها را شكست; در همین روز حضرت
محمد صلى الله علیه و آله، على علیه السلام را بر دوش خود حمل كرد تا بتهاى
قریش را سرنگون كند... در چنین روزى حضرت مهدى علیه السلام ظهور مىفرماید و ما
انتظار فرج آن حضرت را در چنین روزى داریم; براى اینكه نوروز از ما و شیعیان
ماست. نوروز براى مسافرت خوب و براى زراعت و طلب حوایجبسیار نیكوست، عقد نكاح
و ازدواج در چنین روزى بسیار شایسته است. (1)
همچنین در كتاب مزبور آمده است
شیخ طوسى و سایر متاخرین براى عید نوروز اعمال مخصوصى را بیان داشتهاند
كه از آن جمله است: غسل، روزه، نماز و... (2) همچنین روایتشده كه احمد بن فهد
الحلى رحمه الله در كتاب مهذب البارع فرموده است كه: نوروز، روز عزیز و بلند
مرتبهاى است. (3) مرحوم سید مرتضى علامه بهاءالدین على بن حمید با استناد به
فرمایش معلى بن خنیس از امام صادق علیه السلام روایت كرده است كه: نوروز روزى
است كه در آن روز پیامبر خدا صلى الله علیه و آله در آن روز براى امیر المؤمنین
على علیه السلام در غدیر خم پیمان گرفت و آن حضرت را به امامتبعد از خودشان
منصوب فرمود... و نوروزى بر ما نمىگذرد الا اینكه ما در آن روز منتظر ظهور
فرج قائم آل محمد صلى الله علیه و آله هستیم. و نوروز از روزهاى ما مىباشد.
(4)
مرحوم حاج شیخ عباس قمى رحمه الله در فصل یازدهم
كتاب گرانسنگ مفاتیج الجنان اعمال ویژهاى براى عید نوروز آوردهاند از جمله:
نماز، ادعیه متعدد و صدقه دادن. و نیز از امام ششم علیه السلام روایت كرده كه
چون عید نوروز فرا رسد، غسل كن و پاكیزهترین جامههاى خود را بپوش و به بهترین
بوهاى خوش خود را خوشبو گردان. صله ارحام، عیادات از بیماران، بزرگان دین، علما
و پدر و مادر از جمله برنامههاى این روز است.
پىنوشتها:
1- علامه مجلسى، بحارالانوار، ج 59، ص 91، باب 22
4و3و2- همان، ص 116;117.
