ابوالقاسم جنید، پسر محمد نهاوندی از مشایخ بزرگ تصوف در قرن سوم هجری است. وی در الهیات نیز تبحر داشته و برای نخستین بار به ایراد خطابه و بحث درباره تصوف پرداخته و به "تاج العارفین" و "استاد الطریقة" معروف شده است. تلاش او در تطبیق اصول تصوف با قواعد کتب و سنت اسلام شهرت دارد. مرگ او را به سال 297 یا 298 هجری در سن 91 سالگی در بغداد نوشته اند، ولی در مجمل فصیحی واقعه مرگش به سال 277 هجری ثبت شده است.

از سخنان اوست:

بالاترین خوشی تفکر درباره وحدت اوست. تصوف می گوید که انسان باید در خدا بمیرد و با او بسر برد. صوفی باید مانند زمین پایمال شده و یا ابر پر باران باشد. تصوف یعنی گسیختن ارتباط از هر چیزی که غیر از خداست. قسمت درونی صوفی خدا، و قسمت بیرونی او انسانیت است.