حكایات عرفانى شناخت را به رویدادى در درون تبدیل مى كند. دیدار با فرشته این راهبر درونى رهرو را با راز كشف و شهود آشنا مى كند. تمام این گونه حكایات سه مرحله دارد:الف. آگاهى نفس به غربت خویش به غریب افتادگى اش در این جهان.ب. دیدارنفس با فرشته كه راهبر یعنى همزاد آسمانى نفس است.ج. سلوك درونى كه به ملكوت كشیده مى شود و با گسستگى كه در آفاق رخ مى دهد به معرفت مى انجامد.52
در نهایت كشف نوعى شناخت اشراقى غیر حصولى است كه بنیاد حضور بى واسطه نهاده شده و منظور از حضور در برابر خود پى بردن به خودى خویش یعنى شناخت فرشته خویش است.53 هر حكایت و سرگذشتى كه در بیرون مى گذرد چیزى جز بیان رمزى جز بازسازى یا بازگویى یك سرگذشت درونى كه سرگذشت نفس و عالم نفس است نیست. زیرا هر سرگذشتى كه در این جهان پیدا مى گذرد بازسازى رویدادهایى است كه نخست در نفس (در آسمان) رخ داده اند به همین دلیل جاى تاریخ قدسى یعنى كردوكارهاى رخ داده در تاریخ مقدّس را به یارى حواس نمى توان دریافت; زیرا معناى آنها به جهان دیگرى بر مى گردد. تنها با تأویل معنوى مى توان به حقیقت حكایت به حقیقت سرگذشتهاى عرفانى دست یافت چرا كه تأویل معناى این گونه حكایت ها را در همان مرتبه اى از وجود كه رویداد به واقع در آن رخ دهد یعنى در زمان خاصّ آنها در زمانى كه وراء تاریخ است در مى یابد.54
امّا هر تاریخ مقدّسى نوعى علم آخرت است. كسى كه كتاب را باز مى گوید كتاب خودش را مى آفریند و یا كتاب را چنان مى خواند كه گویى كتاب به ویژه بر خود او نازل شده است. دریافت معناى یك تاریخ مقدّس عبارت است از برگشت زمان غیرمذهبى تاریخ و رسیدنش به تاریخ قدسى حكایتهاى روان در این یا آن مكان معیّن نمى گردد بلكه در فضاى جادویى عالم مثال بینابین ازلیّت و ابدیّت رخ مى دهد.