با کلیک بر روی این قسمت، به خانه سارا شعر بروید about me

به سایت سارا شعر خوش آمدید

آخرین کتاب هایی که خوانده ام
.
 

روانکاوی و دین


 
نویسنده: اریک فروم
مترجم: آرسن نظریان
ناشر: چاپار
سایر آثار نویسنده: داشتن یا بودن، انسان برای خویشتن، بنام زندگی، انقلاب امید، آیا انسان پیروز خواهد شد، گریز از آزادی، جزم اندیشی مسیحی، دل آدمی، جامعه سالم، هنر عشق ورزیدن، فروم در کلام خودش
 
معرفی کتاب: اریک فروم ابتدا ادیان را به ادیان خودکامه و انسان گرا تقسیم میکند و بعد از توضیح هر یک به سراغ منشا دین می‏رود و اشاره میکند که وجود دو نیاز عمده در انسان، باعث بوجود آمدن گرایش بشر به دین شده است که عبارتند از:

۱-نگرش مشترک و همگانی:انسان‏ها برای بدست آوردن زندگی اجتماعی سالم و به دور از تنش نیازمند وحدت در دیدگاهها و نظریات هستند.اگر در بین دیدگاهها تشدد آرا وجود داشته باشد زندگی اجتماعی از هم پاشیده میشود و افراد به تفاهم و ارتباط اجتماعی نمی‏رسند؛و دین به پیروانش دیدگاه مشترک می‏دهد و از هم پاشیده شدن جامعه جلوگیری می‏کند.

۲-کانون احساس تعلق مشترک: نیاز دیگر انسان این است که احساس تعلقی به جایی داشته باشد.انسان از آزادی مطلق وحشت دارد.چون اگر انسان آزادی مطلق داشته باشد نسبت به هر کاری احساس مسئولیت میکند و خود را نسبت به آن پاسخگو می‏داند.ولی اگر خود را تابع حکم فرد یا گروه و یا مجموعه دستورهای دینی و آیینی بداند ٬ مسئولیتها را بر عهده آمر و ناهی انداخته ٬خود را از مسئولیت ها و جواب گویی به مسائل مختلف رها میسازد.انسان از آزادی میگریزد؛چون می خواهد در دام مسئولیت که لازمه آزادی است نیفتد.از انجا که انسان همواره به سراغ کانون سرسپردگی و تعلق میرود بازار دیکتاتوری حاکمان بسیار رونق دارد.دیکتاتوری‏ها گرچه از انسان سلب آزادی می‏کند؛ولی از این نظر که بار مسئولیت اعمال آنها را بر عهده میگیرند موجب سرسپردگی خواهند بود.سپس انسان برای توجیه این سرسپردگی متوجه دین میشود و بخش فقه و اخلاق این کانون سرسپردگی را بیان میکند.

از طرف دیگر ادیان دیکتاتور چون احکام بیشتری دارند این دو نیاز را بهتر و به خوبی تامین میکنند ولی ادیان انسان گرا گرچه به حق هستند ولی در برابر ادیان دیکتاتور و خودکامه رونقی ندارند. در خلاصه فروم ابراز میدارد که دین خاستگاه اجتماعی دارد زیرا دین به انسانها دید مشترک و حس تعلق خاطر مشترک میدهد و هر اجتماعی یه این دو عامل نیاز دارد؛لذا دین در خدمت نیازهای جامعه است.وبرای تامین بخشی از نیازهای انسان پدیدار گردیده است.

فروم در کتاب روانکاوى و دین ضمن مباحث و تحلیل هاى مختلف به مسأله تجربه دینى اشاره مى کند و سه ویژگى براى آن برمى شمارد: یک ویژگى تجربه دینى احساس حیرت و شگفتى و آگاهى نسبت به زندگى و وجود و همچنین مسأله دشوار و پیچیده رابطه فرد و جهان است. ویژگى دیگر را دلمشغولى غایى یا پرواى واپسین مى نامد و ویژگى سوم را اصل وحدت و یگانگى مى داند که به معناى وحدت و یگانگى انسان با خویشان و همنوعانش و حتى با تمامى حیات و کل عالم هستى است.
به عقیده فروم خطرى که اصول دینى را تهدید مى کند از ناحیه علوم نیست بلکه از جانب اعمال و کارهاى عمده ما در زندگى روزمره ما است و کنار گذاشتن جست وجوى هدف متعالى زندگى و به خدمت ماشین اقتصادى درآمدن. فروم این پدیده را "جهت گیرى سوداگرانه" انسان جدید مى داند. او مى نویسد: "عهد عتیق و بویژه پیامبران همانقدر که به جنبه مثبت یعنى شناخت خدا علاقه مندند به جنبه منفى یعنى مبارزه بر ضد بت پرستى نیز توجه دارند." و درباره بت پرستى در عصر جدید مى نویسد: بت پرستى این نیست که صرفاً این یا آن مظاهر بت پرستى را عبادت کنیم. "بت پرستى یک گرایش ویژه انسانى است" در این میان کلمات نیز ممکن است به صورت بت درآیند. ماشین، رهبران، حکومت، قدرت و گروههاى سیاسى، علوم و عقاید همسایگان نیز ممکن است تبدیل به بت شوند....
 
 

 ـــــــــــــــــــــــــــــــ

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ